Jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Japonii jest tzw. 招き猫 – maneki neko, czyli kot zapraszający. Figurka przedstawia siedzącego kota, który – podnosząc łapkę – zaprasza do siebie pieniądze i szczęście. Od samego okresu Edo (1603 – 1867) krążyły legendy i anegdoty o przynoszących szczęście kociakach, a sam maneki neko rzekomo jest wcieleniem buddyjskiej bogini miłosierdzia, Kannon. Z samych tych faktów można by było wysnuć wnioski, że w Japonii królują koty, które zrzeszają samych kociarzy. Czy w rzeczywistości tak jest? O tym w dzisiejszym wpisie.
Inuha – 犬派？Nekoha – 猫派？
W języku japońskim psiarza określilibyśmy jako 犬派 – inuha, natomiast kociarza 猫派 – nekoha. Oba składają się z dwóch ideogramów kanji. Pierwszy to nazwa zwierzęcia (犬 – pies, 猫 – kot), drugi natomiast, 派, oznacza klikę, grupę, partię czy obóz.
Najważniejsze zatem wydaje się być pytanie: czy w Japonii mamy więcej 犬派 czy 猫派? Wedle najnowszych statystyk (2022 rok) ok. 8,8 mln. domów posiada kota, psa z kolei nieco mniej – ok. 7 mln. Nie wydaje się to zaskoczeniem. Jednak od końca lat 90. to właśnie posiadanie psa przeżyło swoje boom. Wówczas, liczba psów trzymanych w Japonii osiągnęła rekordowy poziom 13 milionów (2005 rok). W tym samym okresie liczba kotów wyniosła 10 milionów i nigdy nie miała już osiągnąć rekordu dotyczącego ilości psów w domach Japończyków. Ranking ten dość niedawno się odwrócił. Przewiduje się, że koty nadal będą popularne, podczas gdy ilość psów zmniejszać się będzie systematycznie.
Czy są jakieś ku temu powody?
W wynikach ankiety dotyczącej powodów nieposiadania psów i kotów, wspólnymi czynnikami okazało się być to, że przede wszystkim są one zabronione w kompleksach mieszkalnych. Wskazano także na niedogodności związane z dłuższym wyjazdem i faktem, że z pupilami trudno jest się rozstać. Najbardziej zauważalną różnicą między nimi było to, że psy kosztują dużo pieniędzy, a ból związany ze stratą kota wydaje się silniejszy.
Porównanie średnich miesięcznych wydatków, w tym kosztów leczenia, pokazuje, że psy kosztują około 14 tys. jenów. Koty natomiast — 8,5 tys. jenów. Z kolei, jeśli chodzi o ból związany ze stratą, to prawdopodobnie odnosi się on do średniej długości życia: dla psów wynosi ona 14,65 lat, a dla kotów 15,66 lat, co być może sugeruje bardziej bolesne rozstanie, jako że dłużej jest się z nim związanym.
Co ciekawe, „Mugi” zajmuje pierwsze miejsce w rankingu popularnych imion zarówno dla psów, jak i kotów.
Dlaczego kot?
Jak wspomniane zostało we wstępie, historia kotów w Japonii sięga daleko wstecz. W okresie Heian (794-1185) koty były trzymane jako zwierzęta domowe. Wysoko ceniła je rodzina cesarska. Miały również bliski związek z religią i były postrzegane jako posłańcy bogów w shintoizmie i obrońcy świątyń buddyjskich. Ten szacunek dla kotów znajduje odzwierciedlenie w japońskiej sztuce i literaturze, gdzie koty często pojawiają się jako symbol mądrości. Idea kultury kawaii (jap. uroczy) również odegrała rolę w popularności kotów w Japonii.
Pomimo sławie kotów, psy nadal mają swoje miejsce w japońskiej kulturze. Niektóre rasy, takie jak Shiba Inu i Akita Inu, niekiedy nazywane są „żywymi skarbami narodowymi”.
Jednak jeśli chodzi o posiadanie zwierząt domowych, w grę wchodzą również czynniki praktyczne. Koty są generalnie łatwiejsze w utrzymaniu niż psy, ponieważ wymagają mniej miejsca i czasu – co jest szczególnie atrakcyjne w kraju, w którym wiele osób mieszka w mikroskopijnych mieszkaniach. Starzejąca się populacja w Japonii ma również wpływ na te preferencje. Ponieważ koty nie są tak wymagające jak psy, mogą być lepszą opcją dla osób starszych szukających towarzystwa.
