We wrześniu tego roku Japonia została oficjalnie ogłoszona „najstarszym krajem na świecie”. Odsetek osób w wieku powyżej 65 lat osiągnął w tym roku rekordowy poziom — 29,1%. Warto zaznaczyć, że w kraju, którego liczba ludności wynosi 125,5 miliona, aż 41% Japończyków zbliża się do wieku emerytalnego lub już go przekroczyło. Kolejne 37% natomiast znajduje się w wieku największej aktywności zawodowej. Wobec takich statystyk, nic więc dziwnego, że japoński system emerytalny jest bardzo dopracowany i dba o każdego seniora. Jak on wygląda? Ile wynosi? Od czego zależy? O tym w dzisiejszym wpisie.
Być emerytem w Japonii…
Japoński system emerytalny składa się z „emerytury krajowej (国民年金 – kokuminnenkin)” oraz „emerytury pracowniczej (厚生年金 – kōseinenkin)”. W Japonii osoby w wieku od 20 do 59 lat obowiązkowo zapisują się w systemie emerytury krajowej. Dodatkowo, pracownicy firm należą także do planu emerytury pracowniczej, do której mogą należeć także obcokrajowcy pracujący na terenie wysp.
Standardowy wiek emerytalny w Japonii wynosi 65 lat. Obliczenie kwoty, jaką możemy otrzymać po przejściu na emeryturę, może być nieco skomplikowane. Należy wziąć pod uwagę warianty takie, jak wcześniejsza emerytura, późna emerytura, opieka nad dziećmi, bezrobocie lub samozatrudnienie. Podstawowa kalkulacja jednak wygląda następująco:
(0,55%) x (Średnie roczne wynagrodzenie) x (Liczba lat zatrudnienia)
Emerytura krajowa — 国民年金
Członkowów krajowego systemu emerytalnego Japonia dzieli na trzy kategorie.
- Właściciele firm, samozatrudnieni, studenci itp.: składka emerytalna wynosi 16 590 jenów miesięcznie w roku podatkowym 2023. Składka jest w tej samej wysokości dla wszystkich. Rejestracja odbywa się w lokalnym urzędzie gminy.
- Pracownicy firm: osoby te muszą być zapisane do krajowego systemu emerytalnego i pracowniczego systemu emerytalnego. Rejestracja odbywa się za pośrednictwem pracodawcy.
- Małżonkowie pozostający na utrzymaniu członków emerytury pracowniczej: rejestracja odbywa się za pośrednictwem pracodawcy współmałżonka.
Sam system posiada wiele korzyści, a należą do nich między innymi:
- Podstawowa emerytura dla osób starszych — 老齢年金 – rōreinenkin: należy się osobą, które opłacały składki emerytalne przez 10 lat lub dłużej; mogą one otrzymać je od 65. roku życia (dotyczy to również obywateli mieszkających poza granicami kraju). Wysokość świadczenia zależy od okresu opłacania składek.
- Podstawowa renta inwalidzka — 障害年金 – shōgainenkin: to świadczenie wspierające życie w przypadku niepełnosprawności spowodowanej wypadkiem lub chorobą; jego wysokość zależy od rodzaju niepełnosprawności i posiadanych dzieci.
- Podstawowa renta rodzinna „遺族年金 – izokunenkin: to dodatek wspierający życie pozostających na utrzymaniu członków rodziny zmarłej osoby. Małżonek zmarłego, który wychowuje dzieci w wieku poniżej 18 lat, może otrzymać to świadczenie.
Emerytura pracownicza — 厚生年金
Emerytura pracownicza to składa, która należy się wszystkim pracownikom firm.
Aby ją otrzymać, zatrudnieni muszą spełnić pewne warunki, takie jak praca 20 lub więcej godzin tygodniowo i miesięczne wynagrodzenie w wysokości 88 000 jenów lub więcej. Samą rejestrację zaś odbywa się za pośrednictwem pracodawcy.
Każdy pracownik płaci połowę składek emerytalnych. Pracodawca natomiast – drugą połowę. Wysokość samej składki zależy od wynagrodzenia pracownika.
Świadczenia z tytułu emerytury pracowniczej obejmują także ww. „emeryturę pracowniczą”, „rentę inwalidzką” i „rentę rodzinną”.
[…] W ostatnich latach obserwuje się w Japonii pewne głosy, opowiadające się za ograniczeniem praw aborcyjnym. Głównym argumentem jest tutaj głęboki problem demograficzny, z którym zmagają się Japończycy. W poprzednim wpisie wspomnieliśmy, że w tym roku stała się ona najstarszym państwem na świecie… […]