W japońskich tekstach często możecie natrafić na słowa 叔母 oraz 伯母. Wyglądają jak dwa zwykłe wyrazy, prawda? Nic bardziej mylnego! Oba z nich czytamy, cóż, oba, i oba również oznaczają to samo – ciocię. Analogicznie sprawa wygląda z 叔父 i 伯父 – oba wyrazy odczytujemy jako oji i oba oznaczają wujka. „Chwila, chwila” – pewnie zapytacie – „Skoro obie pary mają takie samo znaczenie i odczytanie, to dlaczego, do licha, do ich zapisu używamy różnych znaków?!”
Już tłumaczę!
Sposób użycia
Otóż tajemnica tkwi w sposobie użycia znaków 叔 oraz 伯. Tak się składa, że choć zarówno 叔母, jak i 伯母 tłumaczymy jako „ciocia”, istnieje pewna różnica znaczeniowa. Jesteśmy w stanie ją zobaczyć w znakach kanji, ale nie w mowie ani tłumaczeniu na polski. Znak 叔 zastosujemy, gdy będziemy mówić o młodszym rodzeństwie naszych rodziców. Analogicznie, znaku 伯 użyjemy w słowach, które opisują starsze rodzeństwo naszych matek i ojców. Słowa 叔母 i 叔父 oznaczają więc ciocię i wujka młodszych, a 伯母 i 伯父 –starszych od tego z naszych rodziców, którego rodzeństwem są.
Skąd te znaki?
Okej, wiemy już, jak użyć dwóch znaków, o których tu piszę. Następnym krokiem jest dowiedzenie się skąd one się wzięły, i znalezienie jakiegoś sposobu na zapamiętanie ich. Znaki opisujące wiek naszego wujostwa biorą się z 伯仲叔季, czterech chińskich znaków opisujących starszeństwo rodzeństwa. 伯 określało brata najstarszego, a 季 – najmłodszego. Znaki 仲 i 季 jakoś wypadły z użycia w tym kontekście po pożyczeniu przez Japończyków.
Jeśli chcecie zapamiętać znak 叔, wyobraźcie sobie, że 尗 to wystająca z ziemi sadzonka (widzicie korzenie?), a 又 – ręka. Już? To teraz wyobraźcie sobie, że udało się Wam zagonić młodsze rodzeństwo do roboty, którą sami mieliście zrobić ? Nie ma nic lepszego, niż taki fortel ?
Z zapamiętaniem 伯 nie powinniście mieć problemu – to osoba, której włosy zaczynają się robić białe (白). Brzmi jak postępująca starość, nie?
