Nie samym językiem żyje człowiek, dlatego co Wy na to, abym dziś opowiedział Wam o kawałku japońskiej kultury? Mówiąc dokładniej, przeczytacie tu o muzycznym kawałku, który podbił Stany Zjednoczone, używając do tego… Hot pota?
Piosenka 上を向いて歩こう (Ue o muite arukō, „Idźmy patrząc w górę”), wykonana oryginalnie przez Kyū Sakamoto, została wydana w Japonii w 1961 roku. Prawdziwy staroć, co nie? Utwór w klasyczny dla Japończyków sposób nie narzuca na siłę konkretnej tematyki, a jedynie przekazuje uczucia uniwersalne dla wszystkich ludzi. Możecie jej posłuchać na przykład tu.
Historia jednego tytułu
Dwa lata po ciepłym przyjęciu przez japońską publikę utwór zdobył popularność wśród Amerykanów japońskiego pochodzenia żyjących na zachodnim wybrzeżu Stanów. Gdy jednak postanowiono przygotować amerykańskie wydanie utworu, pojawił się pewien problem. Przeciętny Amerykanin nie potrafił mówić po japońsku, a długi japoński tytuł piosenki dodatkowo utrudniał zapadnięcie w pamięć. Jak więc trafić do amerykańskich słuchaczy, których kontakt z językiem japońskim ograniczał się do okazjonalnego wyjścia do japońskiej knajpy?
Amerykański wydawca wpadł na genialny pomysł. Zamiast używać długiego i skomplikowanego tytułu, czemu by nie wybrać coś prostszego i chwytliwego, jak „Sukiyaki”? Co z tego, że to danie typu hot pot nie pojawia ani w oryginalnym tytule ani tekście piosenki? Co z tego, że ta potrawa w ogóle nie ma nic wspólnego z tekstem? Jest japońska i chwytliwa, wystarczy.
I faktycznie, wystarczyła. Piosenka stała się ogromnym hitem, do tego stopnia, że osiągnęła pierwsze miejsce na liście Billboard Hot 100. Do dziś jest to jedyna japońska piosenka, która osiągnęła szczyt tego zestawienia.
Co ciekawe, nie tylko tytuł piosenki został zmasakrowany na potrzeby wydania amerykańskiego. Jeśli przyjrzycie się okładce oryginalnego amerykańskiego wydania zauważycie, że w kanji użytym do zapisania nazwiska wykonawcy brakuje jednej kreski. W ten sposób Kyū Sakamoto (坂本 九) zaczął nazywać się Kyū Sakaki (坂木 九)
Dzięki pomyłce wydawców możecie nauczyć się, że nawet jedna kreska zmieniona w znaku może zmienić jego wymowę i znaczenie. Zapisujcie więc pisane przez siebie znaki uważnie!
Japońska telewizja NHK stworzyła pełny, dostępny po angielsku dokument na temat piosenki będącej przedmiotem dzisiejszego wpisu. Jest naprawdę ciekawy, więc warto go obejrzeć, jeśli chcecie dowiedzieć się więcej.
P.S. Pamiętacie jeszcze mój wpis o hitoribocchi? Jeśli traficie na odpowiednie wykonanie, możecie usłyszeć wersję, gdzie wyraz ten pada jako hitoripocchi. Te dwie wersje różnią się jedynie wymową, ale warto wiedzieć, że i na takie coś możecie natrafić ?
