Jaka była Wasza reakcja na to, kiedy dowiedzieliście się, że japońskie toalety bardziej przypominają kokpit statku kosmicznego wyposażonego w bidet i zestaw głośników emitujących śpiew ptaków? Albo wówczas, kiedy usłyszeliście, że w salonach gier często znaleźć można całe piętro z fotobudkami purikura, które pozwolą przerobić Wasze zdjęcia zgodnie z japońskimi kawaii standardami?
Nigdy nie zapomnę chwili, kiedy kelnerka w izakayi zezłościła się na mnie za danie jej napiwku — wszak jest to wbrew zasadom lokalnego savoir-vivre. Nie wspominając już o pierwszej wyprawie do onsenu, gdy kazano mi się rozebrać do rosołu.
A na usta cisnęły mi się tylko dwa słowa: びっくり！めっちゃ驚いた！Z pewnością podczas nauki japońskiego, a tym samym zgłębiania kodu kulturowego Kraju Kwitnącej Wiśni, wiele razy zastanowić się można jak odpowiednio zareagować, by wyrazić swój szok lub niedowierzanie.
びっくり vs 驚く
W języku japońskim istnieją dwa podstawowe określenia (poza katakanowym ショック!), a są nimi:
①びっくり;
②驚く.
Oba słowa będziemy tłumaczyli jako „być zaskoczonym, zszokowanym, zdziwionym czy zdumionym”. Jak je rozróżnić?
W mowie potocznej o wiele częściej słyszy się びっくり. Jest to onomatopeja, która pomimo, że często występuje samodzielnie, to i zdarza się ją spotkać w towarzystwie czasownika する. Kojarzy się ono z nagłym uzmysłowieniem sobie czegoś i chwilowym wytrąceniem z równowagi połączonym z szokiem. Być może bliżej mu do naszego wykrzyknienia: wow!
Przykładowo, wyobraźcie sobie, że właśnie dostaliście wyniki egzaminu JLPT. Udało się Wam zdać na poziomie N2, a kompletnie się tego nie spodziewaliście:
試験の結果を見て、びっくりした！－ Widząc wyniki egzaminu, byłem w szoku! (Shiken no kekka o mite, bikkuri shita!)
Albo kiedy, ni z tego ni z owego, na ulicy wpadacie na swojego dawnego kumpla z liceum:
あっ、ジョンさん？！びっくりした！－ O, John? Zaskoczyłeś mnie!(A, Jonsan?! Bikkuri shita!)
Bardziej formalne natomiast jest 驚く. Zwykle wyraża zdziwienie i zdumienie z obiektywnego punktu widzenia. Ponadto, brzmi o wiele łagodniej i spokojniej od wyżej wspomnianego びっくり.
Na przykład, kiedy słuchamy newsów w telewizji, powiemy:
あの殺人事件はみんなを驚かせた。 － Tamta sprawa morderstwa zszokowała wszystkich. (Ano satsujinjiken ha minna wo odorokaseta.)
Często czasownik 驚く występuje w wyrażeniu 驚くべきことに oznaczającego „wierz lub nie” albo „ku zdumieniu wszystkich…”.
A co Was ostatnio zaskoczyło? Ile razy doświadczyliście カルチャーショック (czyli szoku kulturowego) w Japonii?
