W języku japońskim istnieje mnóstwo słówek oznaczających bardzo, niezwykle. By nie wymienić tych standardowych jak とても – totemo 、かなり – kanari、大分 – daibu czy 随分 – zuibun , mamy także te slangowe wyrazy na przykład めっちゃ – meccha 、すごく – sugoku 、超 – chō albo マジ – maji. W dzisiejszym wpisie skupimy się na różnicy między najbardziej typowymi, jak i tymi, które najczęściej się mylą, czyli とても i 随分.
随分 vs とても
Rozróżnienie między 随分 – zuibun a とても – totemo wydaje się być problematyczne – w końcu oba wyrazy mają to same znaczenie, które w wielu przypadkach pokrywa się ze sobą. Istnieje jednak pewien subtelny niuans, który pozwoli nam łatwo zidentyfikować tą rozbieżność.
Spróbujmy rozłożyć na cząsteczki słowotwórcze 随分. Składa się ono z dwóch ideogramów kanji: 随 – zui, czyli niezależnie od, podążać za, iść za, oraz 分 – bun, które w tym przypadku będzie oznaczać stopień, akceptowalny zakres lub pozycję. Innymi słowy, 随分 zdefiniujemy jako coś, co przekracza nasze oczekiwania lub pewien stopień. Możemy powiedzieć na przykład 随分速い電車 (zuibun hayai densha) – niezwykle szybki pociąg (szybszy niż myślałem!) lub 随分嬉しそうですね!(Zuibun ureshisō desu ne!) – wyglądasz na dość (zaskakująco) szczęśliwą. Wyobraźmy sobie, że po latach wracamy do naszej rodzinnej miejscowości, a okolica bardzo się zmieniła:
雰囲気が随分と変わった。(Funiki ga zuibun to kawatta) – Atmosfera tutaj nadzwyczaj się zmieniła (bardziej niż to sobie mogliśmy uzmysłowić).
Warto wspomnieć, że 随分 może być użyty w znaczeniu, kiedy postawa lub zachowanie pewnej osoby wykracza poza granice dobrego smaku. Wówczas możemy rzucić krótkie „随分だな!(zuibun da na!)” – Bezczelnyś!
とても z kolei używane jest na o wiele szerszą skalę i niekoniecznie musi przekraczać nasze spekulacje czy przypuszczenia. Jest bardzo uniwersalne, stosuje się go zarówno w języku pisanym, jak i mówionym, oficjalnie i slangowo. Powiemy na przykład とても高い (totemo takai) – bardzo drogi, とても大きい (totemo ooki) – bardzo duży i tak dalej. Spróbujmy sobie wyobrazić, że knajpa, w której bardzo chcieliśmy zjeść jest daleko od miejsca, gdzie jesteśmy:
最悪だな!その店はここからとても遠いよ!(Saiaku da na! Sono mise wa koko kara totemo tooi yo!) – Najgorszej! Strasznie daleko stąd do tej restauracji…
Albo kiedy spędzamy czas ze swoją drugą połówką, możemy jej słodzić mówiąc:
あなたと過ごした時間はとても短く感じたよ。(Anata to sugoshita jikan wa totemo mijikaku kanjita yo.) – Wydaje się jakby czas spędzony z Tobą był tak krótki!