? Zaczął się nowy rok – kolejny cykl dwunastu miesięcy. Ich nazwy oczywiście zapewne znacie, od 一月 (ichigatsu, pierwszy miesiąc) do 十二月 (jūnigatsu, dwunasty miesiąc). Jednak jeśli śledzicie nasze filmiki wiecie, że drzewiej kalendarz japoński posiadał barwniejszy, bardziej różnorodny zestaw nazw miesięcy.
W tradycyjnym systemie pierwszy miesiąc nazywał się 睦月 (mutsuki, prawdopodobnie ze skróconego mutsubitsuki). Słowo to zapisujemy znakami na „harmonijny, przyjazny, pokojowy” i „Księżyc, miesiąc”.
Skąd nazwa „mutsuki”?
? Czemu zaś nazwa harmonijnego miesiąca przypadła styczniowi, a nie któremuś z pozostałych dwunastu miesięcy? Teorie są różne. Najpopularniejsza (i chyba najbardziej sensowna) mówi, że bierze się to ze zwyczaju organizowania przyjęcia z okazji rozpoczęcia nowego roku. Zbieramy wtedy rodzinę i znajomych, by spędzić z nimi blisko czas.
? Warto jednak zaznaczyć, że tradycyjny japoński kalendarz nie był ułożony tak jak nasz, gregoriański. Był to kalendarz księżycowy (w przeciwieństwie do naszego słonecznego). W związku z różnicami w rozłożeniu miesięcy między nimi 睦月 nie przypadał więc od 1. do 31. stycznia, lecz mniej więcej od końcówki stycznia do początku marca.
Inne nazwy na japoński styczeń
Miesiąc 睦月 posiadał również kilka innych nazw, których nie ujrzymy w żadnym kalendarzu. Oto niektóre z nich:
初春月 (hatsuharutsuki), pisane znakami na „pierwszy miesiąc wiosny”. Wiosna w kalendarzu księżycowym przypadała od pierwszego do trzeciego miesiąca. Nazwa staje się więc oczywista.
新春 (shinshun), czyli „nowa wiosna”. Analogicznie do powyższego, ta nazwa pokazuje nadejście nowej wiosny.
早緑月 (samidorizuki), pisane znakami na „wczesny”, „zieleń” i „miesiąc”. Okres, o którym mowa, kończył się na początku „naszego” marca. Dlatego też w czasie 早緑月 można było zobaczyć już pierwsze zieleniące się rośliny.
Mam nadzieję, że Wasze imprezy sylwestrowe były udane, i tak jak Japończycy używali ich by rozpocząć harmonijny miesiąc, tak i dla Was spotkania z rodziną i znajomymi będą zapowiedzią nie tylko harmonijnego miesiąca, ale całego spokojnego i radosnego roku. ?
Jeśli chcecie poczytać więcej na temat starojapońskiego stycznia, jak i poćwiczyć swoje umiejętności w czytaniu w języku japońskim, możecie sprawdzić źródła, z których korzystałem przy pisaniu tego wpisu: artykułu o miesiącu 睦月 i wpisu na temat japońskiego kalendarza księżycowego.
[…] Być może słyszeliście o tym, że japoński kalendarz dawniej wcale nie używał nazw miesięcy od 1. do 12. (to jest od 一月, ichigatsu, do 十二月, jūnigatsu). Niegdyś każda nazwa miesiąca w tradycyjnym kalendarzu w jakiś sposób odzwierciedlała jego charakter. Jeśli chcecie się dowiedzieć więcej na temat dawnego japońskiego kalendarza, możecie przeczytać mój wcześniejszy wpis na temat miesiąca 睦月 (mutsuki). […]